ماده ضدعفونی کننده در واقع به هر ماده یا جسمی که از رشد و نمو عوامل بیماری زا در داخل یا روی سطح بدن و محیط زندگی جلوگیری کند، گفته میشود.
خصوصیاتی که مواد ضدعفونی باید داشته باشند:
تمامی مواد ضدعفونیکننده استفاده شده در مرغداری باید از شرایط ذیل برخوردار باشند:
- قوی و قابل دسترس باشد.
- ازنظر قیمتی خیلی گران نباشد.
- بوی نامطبوع نداشته باشد.
- در حضور مواد ناچیز آلى مؤثر باشد و باعث از بین رفتن وسایل نشود.
- برای انسان و حیوانات سمی و خطرناک نباشد.
- قدرت نفوذ خوبی در مواد و شکافها را داشته باشد.
- توجه داشته باشید قبل ازاستفاده از مواد ضدعفونی کننده سطح کاملا تمیز باشد تا تاثیر بالایی داشته باشد.
انواع مواد ضدعفونی کننده
موادی که برای ضدعفونی در پرورش طیور به کار میرود، معمولا به سه دسته تقسیم میشوند:
- ضدعفونیکنندههای طبیعی
- ضدعفونیکنندههای فیزیکی
- ضدعفونیکنندههای شیمیایی
ضدعفونی کنندههای طبیعی
مانند نور آفتاب، میکروبها در برابر نور آفتاب بخصوص نور مستقیم آن به مقدار زیاد فعالیت خود را از دست میدهند، در بین انوار مختلف اشعه خورشید اشعه ماوراءبنفش سبب کشتن میکروبها و باکتریها میگردد. ازاین رو آفتاب ارزانترین و سهلالوصولترین و شاید بهترین ماده ضدعفونیکننده باشد. یکی دیگر از ضدعفونیکنندههای طبیعی سرما و برودت میباشد.
البته سرما و برودت اثر ضدعفونی و معدومکنندگی قوی برای میکروبها ندارد بلکه فقط رشد و نمو آنها را به تعویق میاندازد و در نتیجه جهت نگهداری گوشت و تخم مرغ در سردخانهها استفاده میگردد.
ضدعفونیکنندههای فیزیکی
بهترین ضدعفونیکننده فیزیکی حرارت میباشد که از آن میتوان به دو صورت خشک و مرطوب استفاده کرد. از حرارت خشک به صورت شعله دادن بوسیله شعلهافکن استفاده و کف و دیوار سالن را ضدعفونی میکنند. بااین روش میتوان میکروبهای بیماریزا و تخم انگلها را به خوبی از بین برد. یکی دیگر از ضدعفونیکنندههای فیزیکی حرارت مرطوب میباشد. بخار آب جوش، بهترین ماده ضدعفونیکننده به شمار میرود. حرارت آب جوش معمولا بیش از ۱۰۰ درجه است و دراین حرارت، کمتر میکروب یا انگلی تاب مقاومت دارد. از آب جوش برای ضدعفونی لانه، وسایل جوجهکشی، قفس، آبخوری و دانخوری استفاده میشود.
مواد ضدعفونیکننده شیمیایی
این مواد خود به چند دسته تقسیم میشوند و جزو یکی از ترکیبات میباشند که عبارتند از فرمالدئید، ترکیبات چهارتایی آمونیوم، مواد فنلی، مواد یدی و کلریدی.
تاثیر این مواد تابع عوامل مختلف است که بطور خلاصه شامل:
غلظت خود مواد
خاصیت ضدعفونیکننده هر ماده با درجه غلظت آن کم یا زیاد میشود. معمولا محلولها بی اثر یا کم اثرتر میباشند، بنابراین بهتر است توصیه کارخانه سازنده رعایت شود.
حرارت
معمولا افزایش حرارت سبب افزایش اثر ماده ضدعفونیکننده میشود. ازاین رو توام کردن حرارت و مواد ضدعفونی اثر بهتری خواهد داشت.
مدت مجاورت ماده ضدعفونیکننده با محیط آلوده
هرچقدر ماده ضدعفونی روی سطح آلوده بیشتر باشد اثر بهتری خواهد داشت کمتر ماده ضدعفونی وجود دارد که بلافاصله میکروب را از بین ببرد.
میزان آلودگی محیط
اثر مواد ضدعفونی در محیطی که زیاد آلوده و کثیف باشد، کمتر میباشد. ازاین جهت قبل از استفاده باید میزان آلودگی لانه را به حداقل رسانید.